Thơ tri ân Đại tướng của người Quảng Bình

Thứ sáu, 22/03/2013 00:00

(Cadn.com.vn) - Cùng với nhân dân cả nước, Quảng Bình là địa phương có nhiều thơ viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhất. Đúng thôi, vì Đại tướng là người con của quê hương "gió Lào cát trắng" Quảng Bình. Có Ngày thơ Việt Nam- tôi về tham gia chương trình Thơ Nguyên Tiêu ở quê hương Lệ Thủy. Tôi đã được nghe hàng trăm bô lão "thi sĩ", các cựu chiến binh làm thơ ở Lộc Thủy, An Thủy, Phong Thủy... đọc thơ tặng Đại tướng đến khuya. Các câu lạc bộ thơ Kiến Giang, Lộc Thủy, CLB thơ An Xá, Câu lạc bộ thơ Trung tâm văn hóa Quảng Bình..., đã xuất bản nhiều tập thơ xúc động về Đại tướng-người con lỗi lạc của quê hương. Họ làm thơ, đọc cho nhau nghe rồi tổ chức xuất bản, không có kinh phí thì in vi tính để kỷ niệm, để gửi ra Hà Nội làm quà cho Đại tướng: Chùm thơ ở tận quê mình/Từ đất Quảng Bình xin gửi tặng anh/Chùm thơ vừa hái trên cành / Với lòng trìu mến chân thành xiết bao / Thơ chiến sĩ, thơ đồng bào / Thơ miền cát trắng, gió Lào chang chang... (Thơ tặng Anh- Ngọc Bội). Những câu thơ dân dã như tiếng "quê miềng".

Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong một lần về thăm quê hương Quảng Bình.

"Tướng Giáp - Người anh cả của toàn quân" của nhà văn Hoàng Bình Trọng ở Quảng Bình là trường ca đầu tiên viết về cuộc đời Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Trường ca này đã được Trung ương Đoàn và Hội Nhà văn trao giải nhất trong đợt xét các tác phẩm văn học cho thiếu nhi đầu năm 2010.

Mừng Đại tướng đại thọ 100 tuổi, CLB thơ Trung tâm Văn hóa Quảng Bình đã xuất bản tập thơ 100 bài, có tựa đề: "Mừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp đại thọ 100 tuổi". Tập thơ có nhiều bài thơ, câu thơ xúc động. Người dân quê quý nhất là Đại tướng đi đánh giặc xa quê bảy tám chục năm trời vẫn "tiếng An Xá eng ni, o nớ..." , nhớ hết cảnh cũ vườn xưa :

Mỗi lần về quê mẹ Quảng Bình

Nghe dịu ngọt tiếng hò khoan Lệ Thủy

Làng xóm mời chào không hay khách khí

Nói mô, tê, eng, ả, rứa mà hay

(Vì sao sáng mãi- Phan Văn)

Vườn nhà ai xưa nhiều bưởi nhiều cau

Bờ ruộng nào lắm con lươn, con chạch

Nhớ sắn đồ xôi, nhớ khoai chấm mật

Nhớ tiếng chim "bắt tép kho cà"...

(Anh Về làng-HBT)

Nhà thơ Lý Hoài Xuân có bài thơ Về An Xá dân dã mà chân chất: Ờ, của xóm thôn bình dị / Lúa khoai mộc mạc ruộng vườn / Ríu rít bầy chim xây tổ / Ngọt ngào cam bưởi đưa hương... để rồi Từ đây... tôi thêm hiểu rõ/Nỗi lòng Đại tướng với dân... Trong bài Thay một khúc hò khoan, nhà thơ Văn Lợi có câu thơ tổng kết về hình tượng Võ Nguyên Giáp rất hay: Ông như tượng đài tạc giữa lòng dân.

Trong tập thơ Mừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp đại thọ 100 tuổi này, tôi thấy các nhà thơ chuyên và không chuyên Quảng Bình rất giỏi chữ. Bài thơ ngũ ngôn tứ tuyệt rất chỉnh chu của nhà thơ Văn Tăng, một nhà thơ rất sành chữ ở Đồng Hới:

Tướng quốc hùng sử Việt

Giáp trụ sáng niềm tin

Đại hòa vung kiếm lệnh

Tho mệnh tỏa hưng vinh

(Mừng tướng Giáp đại thọ)

Trong bài tứ tuyệt này, chữ đầu mỗi câu ghép lại thành câu Tướng Giáp Đại Thọ. Làm thơ theo cách "chơi chữ" này, tác giả Lê Thanh Cồng có bài thơ Mừng đại thọ. Tám chữ đầu mỗi câu thơ kết lại thành câu chúc: CHÚC- MỪNG- ĐẠI -TƯỚNG -VÕ - NGUYÊN - GIÁP - THỌ. Nữ tác giả Trần Thị Anh Sơn cũng có bài thơ Chúc thọ Đại tướng Võ Nguyên Giáp có 12 câu, chữ đầu của mỗi câu kết thành câu : Chúc - mừng - Đại - tướng -Võ - Nguyên - Giáp - trường - thọ- tuổi - một - trăm

Lối thơ "chơi chữ" ấm áp trên cũng giống như bốn câu thơ tứ tuyệt do nhà thơ Văn Lợi sáng tác trên bức trướng mà Đoàn đại biểu Quảng Bình mừng Đại tướng thọ 90 (2001).

Quảng bác uyên thâm vị tướng tài

Bình sinh nợ nước nặng hai vai

Ghi sâu công trạng ngời trang sử

Ơn nghĩa nhân sinh thắm đượm hoài.

Bốn chữ đầu của bốn câu thơ hình thành cụm từ: "Quảng-Bình-Ghi-Ơn", như là những hạt châu thơ nói lên nỗi lòng thiết tha của mỗi người dân Quảng Bình đối với vị tướng vĩ đại của dân tộc và quê hương. Nhà thơ Văn Lợi kể. Bài thơ của anh được chọn để thêu trên bức trướng mừng Đại tướng thọ 90 tuổi. Hồi đó, đoàn đại biểu Quảng Bình ra Hà Nội mừng thọ Đại tướng. Đoàn tìm đến một cơ sở thêu ở Hà Nội thêu bức trướng. Bà chủ cơ sở thêu thấy bài thơ hay quá, đề nghị: "Cho tôi thêu thêm một bức trướng y chang để treo trong nhà làm kỷ niệm. Vì trong đời làm nghề thêu, tôi đã thêu hàng trăm bức trướng tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhưng tôi chưa thầy bài thơ nào xúc động mà toàn bích như bài này. Nếu các anh đồng ý cho tôi thêu thêm một bức thì tôi sẽ không lấy tiền thêu". Được đoàn đồng ý, bà chủ cơ sở thêu phấn khởi lắm. Giáo sư Võ Hồng Anh, lúc đó còn sống, cho biết : "Đây mà bài thơ mừng thọ được Đại tướng khen nhất. Ông cho treo bức trướng ngay sau lưng ghế ngồi tiếp khách của mình".

Ngô Minh